Admission open for session 2025-27
>
Showing posts with label 2. Electrician. Show all posts
Showing posts with label 2. Electrician. Show all posts

рдЕрдкрд░рдо्рдкрд░ाрдЧрдд рдКрд░्рдЬा рд╢्рд░ोрдд(Non-Conventional Energy Sources):-

 рд╕ंрд╕ाрд░ рдХे рд╕рднी рдКрд░्рдЬा рд╕ंрд╕ाрдзрдиों рдХो рджो рд╡рд░्рдЧों рдоें рдмांрдЯा рдЧрдпा рд╣ै-

1. рдкрд░рдо्рдкрд░ाрдЧрдд(Conventional) рдКрд░्рдЬा рд╕ंрд╕ाрдзрди- рдКрд░्рдЬा рдХे рд╡े рд╕ाрдзрди рдЬो рд▓рдЧाрддाрд░ рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░рдиे рд╕े рдХрдо рд╣ोрддे рдЬा рд░рд╣े рд╣ै рддрдеा рдПрдХ рди рдПрдХ рджिрди реЩрдд्рдо рд╣ो рдЬाрдпेंрдЧे рдЙрди्рд╣ें рдкाрд░рдо्рдкрд░िрдХ рдКрд░्рдЬा рдХे рд╕ंрд╕ाрдзрди рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै рдЬैрд╕े- рд▓рдХреЬी, рдХोрдпрд▓ा, рдкेрдЯ्рд░ोрд▓िрдпрдо рдкрджाрд░्рде,рдкрд░рдоाрдгрд╡िрдХ рдКрд░्рдЬा рдЖрджि

2. рдЕрдкрд░рдо्рдкрд░ाрдЧрдд(Non-Conventional) рдКрд░्рдЬा рд╕ंрд╕ाрдзрди- рдКрд░्рдЬा рдХे рд╡े рд╕ाрдзрди рдЬो рд▓рдЧाрддाрд░ рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░рдиे рдХे рдмाрдж рднी рд▓ाрдЦों рд╡рд░्рд╖ों рддрдХ реЩрддрдо рдирд╣ीं рд╣ोंрдЧे рдЙрди्рд╣ें рдЧैрд░-рдкाрд░рдо्рдкрд░िрдХ рдКрд░्рдЬा рдХे рд╕ंрд╕ाрдзрди рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै рдЬैрд╕े- рд╕ौрд░ рдКрд░्рдЬा, рдкрд╡рди рдКрд░्рдЬा, рдмाрдпो-рдЧैрд╕ рдКрд░्рдЬा, рдЬ्рд╡ाрд░ीрдп рддрд░ंрдЧ рдКрд░्рдЬा, рднू-рддाрдкीрдп рдКрд░्рдЬा, рдЖрджि

рдиोрдЯ- рдЗрд╕ рдЕрдз्рдпाрдп рдоें рд╣рдоें рдЕрдкрд░рдо्рдкрд░ाрдЧрдд(рдЧैрд░-рдкाрд░ंрдкрд░िрдХ) рдКрд░्рдЬा рдХे рдмाрд░े рдоें рдкреЭрдиा рд╣ै

1.  рд╕ौрд░ рдКрд░्рдЬा(Solar Energy) рд╢्рд░ोрдд- рд╕ूрд░्рдп рдКрд░्рдЬा рдХा рдЕрд╕ीрдоिрдд рд╕ाрдзрди рд╣ै рдЬो рдХि рд▓ाрдЦों рд╡рд░्рд╖ों рддрдХ рдЦрдд्рдо рдирд╣ीं рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ी рд╣ै। рд╕ूрд░्рдп рдХे рд╡рдЬрди рдХा рд▓рдЧрднрдЧ 90% рднाрдЧ рд╣ाрдЗрдб्рд░ोрдЬрди(H2) рд╡ рд╣ीрд▓िрдпрдо(He) рд╕े рдмрдиा рд╣ोрддा рд╣ै рдЗрди рдЧैрд╕ों рдХे рдЕрдгुрдУं рдХा рд╡ेрдЧ рдЗрддрдиा рдЕрдзिрдХ рд╣ोрддा рд╣ै рдХि рд╡े рдЖрдкрд╕ рдоें рдЯрдХрд░ाрддे рд░рд╣рддे рд╣ै рдФрд░ рдЧैрд╕ों рдХे рдиाрднिрдХों рдХा рд╕ंрд▓рдпрди рд╣ोрддा рд░рд╣рддा рд╣ै рдЬिрд╕рд╕े рдмрд╣ुрдд рдЕрдзिрдХ рдоाрдд्рд░ा рдоें рдКрд░्рдЬा рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддी рд░рд╣рддी рд╣ै рддрдеा рд╕ूрд░्рдп рд╕े рд╣рдоें рдк्рд░рдХाрд╢ рдХे рд░ूрдк рдоें рдиिрд░рди्рддрд░ рдКрд░्рдЬा рдоिрд▓рддी рд░рд╣рддी рд╣ै। рдХिрди्рддु рдЗрд╕рдХो рдФрд░ рдЕрдзिрдХ рдЙрдкрдпोрдЧी рдмрдиाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕ोрд▓рд░ рдкैрдирд▓ рдХी рдЦोрдЬ рдПрдХ рдмрд╣ुрдд рд╣ी рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдЦोрдЬ рд╣ै рдЬिрд╕рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े рд╣рдо рд╕ूрд░्рдп рдХे рдк्рд░рдХाрд╢ рдХी рдКрд░्рдЬा рдХो рд╡िрдж्рдпुрдд् рд╢рдХ्рддि рдоें рдмрджрд▓рддे рд╣ै

рд╕ोрд▓рд░ рдиिрдпрддांрдХ- рдкृрде्рд╡ी рдХी рд╕рддрд╣ рд╕े рдЯрдХрд░ाрдиे рд╡ाрд▓ी рд╕ौрд░ рдКрд░्рдЬा рдХी рдоाрдд्рд░ा рдХो рдиिрдпрдд рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै рдЬिрд╕े рд╕ोрд▓рд░ рдиिрдпрддांрдХ рдХрд╣рддे рд╣ै

“рдкृрде्рд╡ी рд╡ рд╕ूрд░्рдп рдХे рдордз्рдп рдФрд╕рдд рджूрд░ी рд╣ोрдиे рдХी рд╕्рдеिрддि рдоें рдк्рд░рддि рд╡рд░्рдЧ рдоीрдЯрд░ рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓ рд╡ाрд▓ी рдХाрд▓ी рд╕рддрд╣ рдкрд░ рдк्рд░рддि рд╕ेрдХрдг्рдб рд▓рдо्рдмрд╡рдд рд░ूрдк рд╕े рдЖрдкрддिрдд рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ी рд╕ौрд░ рдКрд░्рдЬा рдХी рдоाрдд्рд░ा рдХो рд╕ोрд▓рд░ рдиिрдпрддांрдХ рдХрд╣рддे рд╣ै”

 

рд╕ोрд▓рд░ рдиिрдпрддांрдХ = рдЖрдкрддिрдд рд╕ौрд░ рдКрд░्рдЬा/(рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓ × рд╕рдордп)

рд╕ोрд▓рд░ рдиिрдпрддांрдХ рдХा рдоाрдд्рд░рдХ = рдЬूрд▓/(рдоी2 × рд╕े)

рд▓ाрдн-

1- рд╕ौрд░ рдКрд░्рдЬा рдХा рднрдг्рдбाрд░ рд╕ीрдоिрдд рдирд╣ीं рд╣ै

2- рдк्рд░рджूрд╖рдг рдирд╣ीं рдлैрд▓рддा рд╣ै

рд╣ाрдиिрдпाँ-

1- рдЬрдм рдмाрджрд▓ рд╣ोрддे рд╣ै рддो рд╕ौрд░ рдКрд░्рдЬा рдкृрде्рд╡ी рддрдХ рдк्рд░рдпाрдк्рдд рдоाрдд्рд░ा рдоें рдирд╣ीं рдкрд╣ुрдЪрддी

2- рд╕ौрд░ рдКрд░्рдЬा рдХे рдпрди्рдд्рд░ рдорд╣ँрдЧे рд╣ोрддे рд╣ै

2.  рдмाрдпोрдЧैрд╕ рдКрд░्рдЬा(Biogas Energy) рд╢्рд░ोрдд-

3.  рдкрд╡рди рдКрд░्рдЬा(Wind Energy) рд╢्рд░ोрдд-

4.  рдЬ्рд╡ाрд░ीрдп рддрд░ंрдЧ  рдКрд░्рдЬा(Tidal Wave Energy) рд╢्рд░ोрдд-



рдоाрдирдХ рдПрд╡ं рдоाрдирдХीрдХрд░рдг(Standard and Standardization)

рдоाрдирдХ(Standard):-

    рдХिрд╕ी рднी рдкрджाрд░्рде рдХो рдоाрдкрдиे рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдРрд╕ा рдиिрдпрдд рдоाрдк рдЬिрд╕рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдЙрд╕ рдкрджाрд░्рде рдХो рдоाрдкрдиे рдХे рд▓िрдП рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рдЙрд╕ рдкрджाрд░्рде рдХा рдоाрдирдХ рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै рдЬैрд╕े рд▓ंрдмाрдИ рдХो рдоाрдкрдиे рдХे рд▓िрдП 1 рдоीрдЯрд░ рдиिрдпрдд рдоाрдк рд╣ै рдЬिрд╕рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рд╣рдо рд▓ंрдмाрдИ рдХो рдоाрдкрдиे рдХे рд▓िрдП рдХрд░рддे рд╣ैं, рдЗрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рд╕рдордп рдХो рдоाрдкрдиे рдХे рд▓िрдП 1 рд╕ेрдХрдг्рдб рдиिрдпрдд рдоाрдк рд╣ै। рдЕрддः рд▓рдо्рдмाрдИ рдХा рдоाрдирдХ 1 рдоीрдЯрд░ рд╣ै рддрдеा рд╕рдордп рдХा рдоाрдирдХ 1 рд╕ेрдХंрдб рд╣ै।(M.K.S. рдкрдж्рдзрддि рдоें)

рдоाрдирдХीрдХрд░рдг(Standardization):- рдоाрдирдХीрдХрд░рдг рд╡рд╕्рддुрдУं рдХे рдЙрдд्рдкाрджрди рдпा рдиिрд░्рдоाрдг рдХे рд╕ंрдмंрдз рдоें рдоाрдирдХ рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдХрд░рддी рд╣ै рдЬिрд╕рд╕े рдХि рдЙрдд्рдкाрдж рдХी рд╢ुрдж्рдзрддा рдЕрдерд╡ा рд╢्рд░ेрд╖्рдарддा рдХा рдкрддा рдЪрд▓рддा рд╣ै। рдпрд╣ рдПрдХ рдк्рд░рдХाрд░ рд╕े рдЙрдкрднोрдХ्рддाрдУं рдХे рд╣िрддों рдХी рд░рдХ्рд╖ा рдХрд░рддी рд╣ै। рди्рдпूрдирддрдо рдоाрдирдХ рдмрдиाрдП рд░рдЦрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рднाрд░рддीрдп рдоाрдирдХ рдм्рдпूрд░ो(BIS) рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХी рд╣ै। 

рднाрд░рддीрдп рдоाрдирдХ рдм्рдпूрд░ो(BIS):- рдпрд╣ рднाрд░рдд рдХा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдоाрдирдХ рдиिрдХाрдп рд╣ै, рдЬो рд╡िрднिрди्рди рд╡рд╕्рддुрдУं рдЬैрд╕े рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░िрдХрд▓ рдЙрдкрдХрд░рдг рдЦाрдж्рдп рдкрджाрд░्рде рдФрд░ рдиिрд░्рдоाрдг рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдЖрджि рдХे рд▓िрдП рдоाрдирдХ рд╕्рдеाрдкिрдд рдХрд░рддा рд╣ै। рдЗрд╕рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा 1986 рдоें рд╣ुрдИ рдеी 

BIS рдЙрдд्рдкाрджों рдФрд░ рд╕ेрд╡ाрдУं рдХी рдЧुрдгрд╡рдд्рддा рдХो рдк्рд░рдоाрдгिрдд рдХрд░рддा рд╣ै рдХि рд╡рд╣ рд╕्рдеाрдкिрдд рдоाрдирдХों рдХे рдЕрдиुрд░ूрдк рд╣ै рдпा рдирд╣ीं।

BIS рдпрд╣ рдмрддाрддा рд╣ै рдХि рдХिрд╕ी рдЙрдд्рдкाрдж рдкрд░ ISI рдоाрд░्рдХ рд▓рдЧाрдиा рд╣ै рдпा рдирд╣ीं। рдЕрддः рдЬिрди рдЙрдд्рдкाрджों рдкрд░ ISI рдоाрд░्рдХ рд▓рдЧा рд╣ुрдЖ рд╣ोрдЧा рд╡े рдЙрдд्рдкाрдж BIS рдХे рдоाрдирдХ рдХे рдЕрдиुрд░ूрдк рд╣ोंрдЧे

 



рд╡ैрдж्рдпुрддिрдХ рд╢рдХ्рддि рдкрд░ेрд╖рдг(Electrical Power Transmission)

рд╡ैрдж्рдпुрддिрдХ рд╢рдХ्рддि рдкрд░ेрд╖рдг(Electrical Power Transmission)

     рд╡िрдж्рдпुрдд рдЙрдд्рдкाрджрди рдХेंрдж्рд░ рд╕े рдЧ्рд░िрдб рд╕्рдЯेрд╢рди рддрдХ рд╡िрдж्рдпुрдд рд╢рдХ्рддि рдкрд╣ुрдЪाрдиा рд╣ी рд╡िрдж्рдпुрдд рд╢рдХ्рддि рдкрд░ेрд╖рдг рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै।

     рд╡िрдж्рдпुрдд рдЙрдд्рдкाрджрди рдХेрди्рдж्рд░ों рдоें рдк्рд░ाрдпः 3.3 рдХिрд▓ो рд╡ोрд▓्рдЯ, 6.6 рдХिрд▓ो рд╡ोрд▓्рдЯ рдЕрдерд╡ा 11 рдХिрд▓ो рд╡ोрд▓्рдЯ рдХ्рд╖рдорддा рдХे 3-рдлेрдЬ рдП.рд╕ी. рд╡िрдж्рдпुрдд рдЙрдд्рдкाрджिрдд рдХिрдП рдЬाрддे рд╣ैं, рдЬिрдирдХो рд╕्рдЯेрдк-рдЕрдк рдЯ्рд░ांрд╕рдлॉрд░्рдорд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдЙрдЪ्рдЪ рд╡ोрд▓्рдЯрддा рд╡ाрд▓े 220 рдХिрд▓ो рд╡ोрд▓्рдЯ рдП.рд╕ी. рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддिрдд рдХрд░рдХे рдЧ्рд░ीрдб-рд╕्рдЯेрд╢рдиों рддрдХ рднेрдЬा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕े рдк्рд░ाрдЗрдорд░ी рдЯ्рд░ांрд╕рдоिрд╢рди рд▓ाрдЗрди рдХрд╣рддे рд╣ै। рдЧ्рд░ीрдб-рд╕्рдЯेрд╢рдиों рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╣ी рд╡िрднिрди्рди рд╡िрдж्рдпुрдд рдЙрдд्рдкाрджрди рдХेрди्рдж्рд░ों рдХो рдПрдХ рджूрд╕рд░े рд╕े рдЬोрдб़ा рдЬाрддा рд╣ै, рдЬिрд╕рд╕े рдпрджि рдХोрдИ рдПрдХ рд╡िрдж्рдпुрдд рдЙрдд्рдкाрджрди рдХेंрдж्рд░ рдоें рдм्рд░ेрдХ-рдбाрдЙрди рд╣ोрддा рд╣ै рддो рджूрд╕рд░े рд╡िрдж्рдпुрдд рдЙрдд्рдкाрджрди рдХेंрдж्рд░ рд╕े рд╡िрдж्рдпुрдд рд╢рдХ्рддि рдХी рдЖрдкूрд░्рддि рдмрдиाрдП рд░рдЦी рдЬा рд╕рдХे। рдЧ्рд░िрдб-рд╕्рдЯेрд╢рди рдкрд░ 220 рдХिрд▓ो рд╡ोрд▓्рдЯ рдХो рдЯ्рд░ांрд╕рдлाрд░्рдорд░ рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े 33 рдХिрд▓ो рд╡ोрд▓्рдЯ рдоें рдмрджрд▓ा рдЬाрддा рд╣ै। рдЧ्рд░िрдб-рд╕्рдЯेрд╢рди рд╕े рд╡िрдж्рдпुрдд рд╢рдХ्рддि рдХिрд╕ी рдирдЧрд░ рдпा рдХрд╕्рдмे рдХे рд╕рдм-рд╕्рдЯेрд╢рди рдкрд░ 33 рдХिрд▓ो рд╡ोрд▓्рдЯ рдХे рд░ूрдк рдоें рдкрд╣ुंрдЪाрдИ рдЬाрддी рд╣ै। рдЗрд╕े рд╕ेрдХेрдг्рдбрд░ी рдЯ्рд░ांрд╕рдоिрд╢рди рд▓ाрдЗрди рдХрд╣рддे рд╣ै। рдЗрди рд╕рдм-рд╕्рдЯेрд╢рдиों рдкрд░ рд╡िрдж्рдпुрдд рд╢рдХ्рддि рдХो рд╕्рдЯेрдк-рдбाрдЙрди рдЯ्рд░ांрд╕рдлाрд░्рдорд░ рдж्рд╡ाрд░ा 33 рдХिрд▓ो рд╡ोрд▓्рдЯ рд╕े 11 рдХिрд▓ो рд╡ोрд▓्рдЯ рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддीрдд рдХрд░рдХे рд╡िрддрд░рдг рдХेंрдж्рд░ рдХो рднेрдЬा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕े рдк्рд░ाрдЗрдорд░ी рдбिрд╕्рдЯ्рд░ीрдм्рдпूрд╢рди рд▓ाрдЗрди рдХрд╣рддे рд╣ैं। рдпрд╣ां рд╕े рдкुрдиः рдЯ्рд░ांрд╕рдлाрд░्рдорд░ рдж्рд╡ाрд░ा 11 рдХिрд▓ो рд╡ोрд▓्рдЯ рдХो 400 рд╡ोрд▓्рдЯ рд╕рдк्рд▓ाрдИ рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддीрдд рдХрд░рдХे рдЙрдкрднोрдХ्рддा рдХो рдк्рд░рджाрди рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕े рд╕ेрдХेрдг्рдбрд░ी рдбिрд╕्рдЯ्рд░ीрдм्рдпूрд╢рди рд▓ाрдЗрди рдХрд╣рддे рд╣ैं।

рд╡ैрдж्рдпुрддिрдХ рд╢рдХ्рддि рдкрд░ेрд╖рдг

рдП.рд╕ी. рд╡ рдбी.рд╕ी. рдкрд░ेрд╖рдг рдХी рддुрд▓рдиा-

1. рдП.рд╕ी. рдХो рдЙрдЪ्рдЪ рд╡ोрд▓्рдЯрддा рдХे рд╕ाрде рддрдеा рдбी.рд╕ी. рдХो рдЕрдкेрдХ्рд╖ाрдХृрдд рдиिрдо्рди рд╡ोрд▓्рдЯрддा рдкрд░ рдкाрд░ेрд╖िрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЙрдЪ्рдЪ рд╡ोрд▓्рдЯрддा рдХे рдХाрд░рдг рдП.рд╕ी. рдоें рдзाрд░ा рдХा рдоाрди рдХрдо рд╣ोрддा рд╣ै рдЬिрд╕рд╕े рдП.рд╕ी. рдХो рдкрддрд▓े рддाрд░ рдоें рднी рдкाрд░ेрд╖िрдд рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।

2. рдП.рд╕ी. рдХा рд▓рдЧрднрдЧ 33000 рдмोрд▓्рдЯ рддрдХ рдЙрдд्рдкाрджрди рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै, рдЬрдмрдХि рдбी.рд╕ी. рдХा рдЙрдд्рдкाрджрди рд╕рдоाрди्рдпрддः рдХेрд╡рд▓ 650 рд╡ोрд▓्рдЯ рддрдХ рд╣ी рд╣ोрддा рд╣ै।

3. рдП.рд╕ी. рдХी рд╡ोрд▓्рдЯрддा рдХो рдЖрд╕ाрдиी рд╕े рддрдеा рдХрдо рдЦрд░्рдЪे рдоें рдЙрдЪ्рдЪ рдпा рдиिрдо्рди рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддीрдд рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै, рдЬрдмрдХि рдбी.рд╕ी. рдоें рд╡ोрд▓्рдЯрддा рд╡ृрдж्рдзि рдХे рд▓िрдП рд░ोрдЯрд░ी рдмूрд╕्рдЯрд░ рддрдеा рд╡ोрд▓्рдЯрддा рдХрдо рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рддिрд░ोрдз рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ोрддी рд╣ै, рдЬिрд╕рдоें рдЕрдзिрдХ рд╡िрдж्рдпुрдд рдХा рд╡्рдпрдп рд╣ोрддा рд╣ै।

4. рдП.рд╕ी. рдоोрдЯрд░ рдбी.рд╕ी. рдоोрдЯрд░ рдХी рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рд╕рд░рд▓ рд╣ोрддे рд╣ैं рддрдеा рдЖрдХाрд░ рдоें рднी рдЫोрдЯा рд╣ोрддा рд╣ैं।

5. рдП.рд╕ी. рдХो рдЖрд╕ाрдиी рд╕े рдбी.рд╕ी. рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддीрдд рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै, рдЬрдмрдХि рдбी.рд╕ी. рдХो рдП.рд╕ी. рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддीрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЕрдзिрдХ рдХрдаिрдиाрдИ рд╣ोрддी рд╣ै।

рдбी.рд╕ी. рдХी рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рдП.рд╕ी. рдХे рдЕрд╡рдЧुрдг-

1. рд╕ीрдоिрдд рдЪुрдо्рдмрдХीрдп рдХ्рд╖ेрдд्рд░- рдП.рд╕ी. рдоें рд╡िрдж्рдпुрдд рдзाрд░ा рдк्рд░рд╡ाрд╣ рдХी рджिрд╢ा рдиिрд░ंрддрд░ рдкрд░िрд╡рд░्рддिрдд рд╣ोрддी рд░рд╣рддी рд╣ै рдЬिрд╕рд╕े рдП.рд╕ी. рд╕े рд╡िрдж्рдпुрдд рдЪुрдо्рдмрдХ рдирд╣ीं рдмрдиाрдпे рдЬा рд╕рдХрддे।

2. рдП.рд╕ी. рдоें рд╡ोрд▓्рдЯрддा рдХा рдоाрди рдбी.рд╕ी. рдХी рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рдЕрдзिрдХ рд╣ोрддा рд╣ै, рдЕрддः рдП.рд╕ी. рд╡ाрдпрд░िंрдЧ рдоें рдк्рд░рдпुрдХ्рдд рдЪाрд▓рдХ рдХे рдКрдкрд░ рдЙрдЪ्рдЪ рд╕ाрдорд░्рде्рдп рд╡ाрд▓े рдЪाрд▓рдХ рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ोрддी рд╣ै।

3. рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХी рджृрд╖्рдЯि рд╕े рдП.рд╕ी. рд╡ाрдпрд░िंрдЧ рдоें рдЕрд░्рде рд╕्рдеाрдкिрдд рдХрд░рдиा рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ोрддा рд╣ै।

4. рдмрд╣ुрдд рд╕े рдХाрд░्рдп рдЬैрд╕े рд╡िрдж्рдпुрдд рд▓ेрдкрди, рдмैрдЯрд░ी рдЪाрд░्рдЬिंрдЧ, рд╕рднी рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░ॉрдиिрдХ рдХॉрдо्рдкोрдиेंрдЯ्рд╕ рдЖрджि рдоें рдП.рд╕ी. рдирд╣ीं рдЙрдкрдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।

рдЙрдЪ्рдЪ рдкрд░ेрд╢ाрди рд╡ोрд▓्рдЯрддा рдХे рд▓ाрдн-

1. рдЪाрд▓рдХ рдзाрддु рдХी рдмрдЪрдд- рд╕рдоाрди рд╡िрдж्рдпुрдд рд╢рдХ्рддि рдоें рд╡ोрд▓्рдЯрддा рдЕрдзिрдХ рд╣ोрдиे рд╕े рдзाрд░ा рдХा рдоाрди рдХрдо рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдЬрдмрдХि рд╡ोрд▓्рдЯрддा рдХрдо рд╣ोрдиे рдкрд░ рдзाрд░ा рдХा рдоाрди рдмрдв़ рдЬाрддा рд╣ै рдЕрддः рдЬрдм рдзाрд░ा рдХрдо рд╣ोрдЧा рддो рдкрддрд▓े рдЪाрд▓рдХ рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ोрдЧी рдЬिрд╕рд╕े рдЪाрд▓рдХ рдзाрддु рдХрдо рдЦрд░्рдЪीрд▓ा рд╣ोрдЧा

2. рд╡िрдж्рдпुрдд рд╢рдХ्рддि рдЕрдкрд╡्рдпрдп рдоें рдХрдоी- рд╡िрдж्рдпुрдд рд╢рдХ्рддि рд╡्рдпрдп P = I2R рд╣ोрддा рд╣ै рдЕрдм рд╡ोрд▓्рдЯрддा рдЕрдзिрдХ рд╣ोрдиे рд╕े I рдХा рдоाрди рдХрдо рд╣ोрдЧा рдЬिрд╕рд╕े рд╡िрдж्рдпुрдд рд╢рдХ्рддि рд╡्рдпрдп рднी рдШрдЯ рдЬाрдПрдЧा

3. рдкाрд░ेрд╖рдг рд▓ाрдЗрди рдХी рджрдХ्рд╖рддा рдоें рд╡ृрдж्рдзि- рдХ्рдпोंрдХि рд╡िрдж्рдпुрдд рд╢рдХ्рддि рдЕрдкрд╡्рдпрдп рдоें рдХрдоी рдЖ рдЬाрддी рд╣ै, рдЕрддः рдкाрд░ेрд╖рдг рд▓ाрдЗрди рдХी рджрдХ्рд╖рддा рдмрдв़ рдЬाрддी рд╣ै

4. рдЕрдЪ्рдЫा рд╡ोрд▓्рдЯेрдЬ рд░ेрдЧुрд▓ेрд╢рди- рдЙрдЪ्рдЪ рд╡ोрд▓्рдЯेрдЬ рддрдеा рдиिрдо्рди рдзाрд░ा рдкрд░ рд╢рдХ्рддि рдкाрд░ेрд╖рдг рдоें рд╡ोрд▓्рдЯेрдЬ рд░ेрдЧुрд▓ेрд╢рди рдХा рдоाрди рднी рдЕрдзिрдХ рд░рд╣рддा рд╣ै

5. рдкрд░ेрд╢ाрди рд▓ाрдЗрди рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рд▓ाрдЧрдд рдоें рдмрдЪрдд- рдХ्рдпोंрдХि рдЙрдЪ्рдЪ рд╡ोрд▓्рдЯेрдЬ рдкрд░ рдкाрд░ेрд╖рдг рдоें рдкрддрд▓े рддाрд░ рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдП рдЬाрддे рд╣ैं рдЕрддः рдЗрдирдХा рд╡рдЬрди рднी рд╣рд▓्рдХा рд╣ोрддा рд╣ै рдЬिрд╕рд╕े рд▓ाрдЗрди рдЗंрд╕ुрд▓ेрдЯрд░, рдХ्рд░ॉрд╕ рдЖрд░्рдо, рдмिрдЬрд▓ी рдХे рдЦрдо्рдмों рдЖрджि рдоें рднी рдЕрдкेрдХ्рд╖ाрдХृрдд рдмрдЪрдд рд╣ोрддी рд╣ै

рдкाрд░ेрд╖рдг рд▓ाрдЗрдиों рдоें 3-рдлेрдЬ 3-рддाрд░ рдк्рд░рдгाрд▓ी- рд╡िрдж्рдпुрдд рд╢рдХ्рддि рдХा рдЙрдд्рдкाрджрди 3-рдлेрдЬ рдЕрд▓्рдЯрд░рдиेрдЯрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдЕрддः рд╡िрдж्рдпुрдд рд╢рдХ्рддि рдХा рд╡ोрд▓्рдЯेрдЬ 3-рдлेрдЬ рдЯ्рд░ांрд╕рдлाрд░्рдорд░ рдж्рд╡ाрд░ा рд╕्рдЯेрдк-рдЕрдк рдЕрдерд╡ा рд╕्рдЯेрдк-рдбाрдЙрди рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдЕрдм рд╣рдо рдЬाрдирддे рд╣ैं рдХि 3-рдлेрдЬ рдЯ्рд░ांрд╕рдлाрд░्рдорд░ рдХी рд╡ाрдЗंрдбिंрдЧ рд╕्рдЯाрд░ рдЕрдерд╡ा рдбेрд▓्рдЯा рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рд╣ोрддी рд╣ै, рдпрд╣ां рдкрд░ рдХेрд╡рд▓ рдлेрдЬ рдХी рд╕рдк्рд▓ाрдИ рд╣ोрддी рд╣ै рди्рдпूрдЯ्рд░рд▓ рдХी рдХोрдИ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рдирд╣ीं рд╣ोрддी рд╣ै рдЕрддः рдЯ्рд░ांрд╕рдлाрд░्рдорд░ рдоें рдХेрд╡рд▓ рдбेрд▓्рдЯा-рдбेрд▓्рдЯा рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рд╡ाрдЗंрдбिंрдЧ рдХी рдЬाрддी рд╣ै рдФрд░ рд╡िрдж्рдпुрдд рд╢рдХ्рддि рдХा рдкाрд░ेрд╖рдг рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдЕрдм рдХ्рдпोंрдХि рдЙрдкрднोрдХ्рддा рдХो рди्рдпूрдЯ्рд░рд▓ рдХी рднी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ोрддी рд╣ै рдЕрддः рд╡िрдж्рдпुрдд рд╡िрддрд░рдг рдХेрди्рдж्рд░ों рдкрд░ 11 рдХिрд▓ो рд╡ोрд▓्рдЯ рдП.рд╕ी. рдХो 440 рд╡ोрд▓्рдЯ рдП.рд╕ी. рдоें рдмрджрд▓рдиे рдХे рд▓िрдП рдбेрд▓्рдЯा-рд╕्рдЯाрд░ рдк्рд░рдХाрд░ рдХा рдЯ्рд░ांрд╕рдлाрд░्рдорд░ рд▓рдЧाрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдЗрд╕ рдЯ्рд░ांрд╕рдлाрд░्рдорд░ рдоें рдЗрдирдкुрдЯ рддो рддीрди рдлेрдЬ рд╣ोрддा рд╣ै рд▓ेрдХिрди рдЖрдЙрдЯрдкुрдЯ рддीрди рдлेрдЬ рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдПрдХ рди्рдпूрдЯ्рд░рд▓ рднी рд╣ोрддा рд╣ै рдЕрддः рдЖрдЙрдЯрдкुрдЯ рдоें рдЪाрд░ рддाрд░ рд╣ोрддे рд╣ैं рдЕрдм рд▓ाрдЗрдЯ-рдПंрдб-рдлैрди рдЙрдкрднोрдХ्рддा рдХो рдХेрд╡рд▓ 220 рд╡ोрд▓्рдЯ рдпा 230 рд╡ोрд▓्рдЯ рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ोрддी рд╣ै рдЕрддः рдЙрдкрднोрдХ्рддा рдХे рдкाрд╕ рдПрдХ рдлेрдЬ, рдПрдХ рди्рдпूрдЯ्рд░рд▓ рддрдеा рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХी рджृрд╖्рдЯि рд╕े рдПрдХ рднू-рд╕ंрдпोрдЬрди рдХा рддाрд░ рдХुрд▓ рдоिрд▓ाрдХрд░ 3-рддाрд░ рдХा рд╕ंрдпोрдЬрди рдк्рд░рджाрди рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै

рдкाрд░ेрд╖рдг рд▓ाрдЗрдиों рдоें 3-рдлेрдЬ 3-рддाрд░ рдк्рд░рдгाрд▓ी

рд╡िрдж्рдпुрдд рд╡िрддрд░рдг рд▓ाрдЗрди- рд╡िрдж्рдпुрдд рд╡िрддрд░рдг рдХेрди्рдж्рд░ों рд╕े рд╡िрдж्рдпुрдд рд╢рдХ्рддि рдХो рдЙрдкрднोрдХ्рддा рддрдХ рдоुрдЦ्рдпрддः рджो рдк्рд░рдХाрд░ рд╕े рдкрд╣ुंрдЪाрдпा рдЬाрддा рд╣ै

1. рд╢िрд░ोрдкрд░ि рд▓ाрдЗрди, 2. рднूрдоिрдЧрдд рд▓ाрдЗрди

1. рд╢िрд░ोрдкрд░ि рд▓ाрдЗрди- рдЬрдм рд╡िрдж्рдпुрдд рд╡िрддрд░рдг рдХे рд▓िрдП рдЪाрд▓рдХ(рддाрд░) рдЦрдо्рдмों рдкрд░ рдЦींрдЪे рдЬाрддे рд╣ैं рддो рдЙрд╕े рд╢िрд░ोрдкрд░ि рд▓ाрдЗрди рдХрд╣рддे рд╣ैं рдпрд╣ рджो рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд╣ोрддे рд╣ैं

рд╢िрд░ोрдкрд░ि рд▓ाрдЗрди

1. рдХ्рд╖ैрддिрдЬ рд▓ाрдЗрди- рдЗрд╕ рд▓ाрдЗрди рдоें рддाрд░ рдПрдХ рджूрд╕рд░े рдХे рдХ्рд╖ैрддिрдЬ рддрд▓ рдоें рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдП рдЬाрддे рд╣ैं рдЗрд╕рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ 250 рд╡ोрд▓्рдЯ, 400 рд╡ोрд▓्рдЯ, 11 рдХिрд▓ो рд╡ोрд▓्рдЯ, 33 рдХिрд▓ो рд╡ोрд▓्рдЯ рдпा рдЗрд╕рд╕े рдЕрдзिрдХ рдХे рд▓िрдП рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै

2. рдКрд░्рдз्рд╡ рд▓ाрдЗрди- рдКрд░्рдз्рд╡ рд▓ाрдЗрди рдоें рддाрд░ рдПрдХ рджूрд╕рд░े рдХे рдКрдкрд░ рдХ्рд░рдо рдоें рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдП рдЬाрддे рд╣ैं рдЗрд╕рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХेрд╡рд▓ рдиिрдо्рди рдЕрдерд╡ा рдордз्рдпрдо (250 рд╡ोрд▓्рдЯ рдпा 650 рд╡ोрд▓्рдЯ) рд╡ोрд▓्рдЯेрдЬ рдХे рд▓िрдП рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै

2. рднूрдоिрдЧрдд рд▓ाрдЗрди- рдпрд╣ рд▓ाрдЗрди рдЬрдоीрди рдХे рдЕंрджрд░ рд╕्рдеाрдкिрдд рдХी рдЬाрддी рд╣ै рдЗрд╕рдоें 11 рдХिрд▓ो рд╡ोрд▓्рдЯ рдпा рдЙрд╕рд╕े рдХрдо рд╡ोрд▓्рдЯेрдЬ рдХे рд╣ी рд▓ाрдЗрди рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдП рдЬाрддे рд╣ैं рдпрд╣ рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рддрдеा рджीрд░्рдШрдХाрд▓िрдХ рддрдХ рдЙрдкрдпोрдЧ рдХी рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ी рд▓ाрдЗрди рд╣ै рдЗрд╕рдоें рдПрдХ рдмाрд░ рдЦрд░ाрдмी рдЖрддी рд╣ै рддो рдкूрд░ा рдХेрдмрд▓ рд╣ी рдмрджрд▓рдиा рдкрдб़рддा рд╣ै

рд╢िрд░ोрдкрд░ि рд▓ाрдЗрди рдоें рдк्рд░рдпुрдХ्рдд рд╕ाрдордЧ्рд░ी-

1. рдЦрдо्рдмें(Poles)

2. рдХ्рд░ॉрд╕-рдЖрд░्рдо(Cross-arm)

3. рд▓ाрдЗрди рдЗрди्рд╕ुрд▓ेрдЯрд░(Line insulator)

4. рддाрд░(Wire)

5. рд╕्рдЯे-рд░ॉрдб рддрдеा рд╕्рдЯे-рд╡ाрдпрд░(Stay-rod and stay-wire)

6. рдЧाрд░्рдбिंрдЧ(Guarding)

7. рдХ्рд▓ैрдо्рдк рддрдеा рдирдЯ-рдмोрд▓्рдЯ(Clamp and nut-bolt)

1. рдЦрдо्рдмें(Poles)- рд╡िрдж्рдпुрдд् рд▓ाрдЗрди рдХो рдЦींрдЪрдиे рдХे рд▓िрдП рдЦрдо्рдмा рд╕рдмрд╕े рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣ै рдпे рдХрдИ рдк्рд░рдХाрд░ рд╕े рдмрдиाрдпे рдЬाрддे рд╣ै

1. рд▓рдХреЬी- рдпрд╣ рдЕрд╕्рдеाрдИ рд╣ोрддा рд╣ै рдЗрд╕рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрдо рд╡ोрд▓्рдЯेрдЬ рдХी рд▓ाрдЗрдиों рдХे рд▓िрдП рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдЗрд╕рдХी рд▓ंрдмाрдИ 6 рд╕े 9 рдоीрдЯрд░ рддрдХ рд╣ोрддी рд╣ै

2. рд╕ीрдоेंрдЯ- рдпрд╣ рд▓ोрд╣े рдХे рд╕рд░िрдпे рддрдеा рдХंрдХ्рд░ीрдЯ рд╕े рдмрдиा рд╣ोрддा рд╣ै рдЗрд╕рдХो 11 рдХिрд▓ो рд╡ोрд▓्рдЯ рддрдеा рдЙрд╕рд╕े рдХрдо рд╡ोрд▓्рдЯेрдЬ рдХे рд▓िрдП рдЙрдкрдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै

3. рд░ेрд▓ рд▓ाрдЗрди- рдпрд╣ рд▓ोрд╣े рдХा I рдХ्рд░ॉрд╕-рд╕ेрдХ्рд╢рди рдХा рд╣ोрддा рд╣ै рдпрд╣ рдмрд╣ुрдд рд╣ी рдордЬрдмूрдд рддрдеा рд╕्рдеाрдИ рд╣ोрддा рд╣ै рдЗрд╕рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рднी 11 рдХिрд▓ो рд╡ोрд▓्рдЯ рддрдХ рдХे рд▓िрдП рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै

4. рдЯ्рдпूрдмрд▓рд░- рдЗрд╕ рдЦрдо्рдмें рдХा рд╡्рдпाрд╕ рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдЕрдзिрдХ рддрдеा рдКрдкрд░ рдХुрдЫ рдХрдо рд╣ोрддा рд╣ै рдЗрдирдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рднी рдХрдо рд╡ोрд▓्рдЯेрдЬ рдХी рд▓ाрдЗрди рдХे рд▓िрдП рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै

5. рдЯाрд╡рд░- 11 рдХिрд▓ो рд╡ोрд▓्рдЯ рд╕े рдЕрдзिрдХ рд╡ोрд▓्рдЯेрдЬ рдХी рд▓ाрдЗрди рдХे рд▓िрдП рдПंрдЧрд▓ рд╕े рддैрдпाрд░ рдХिрдП рдЧрдП рд╡िрднिрди्рди рдЖрдХृрддि рдХे рдЯाрд╡рд░ рдмрдиाрдпे рдЬाрддे рд╣ैं рдЗрдирдХी рдКंрдЪाрдИ 23 рд╕े 30 рдоीрдЯрд░ рддрдХ рд╣ोрддी рд╣ै

2. рдХ्рд░ॉрд╕-рдЖрд░्рдо- рдЦрдо्рдмें рдХे рдКрдкрд░ी рд╕िрд░े рдкрд░ рдХ्рд▓ैंрдк рддрдеा рдирдЯ рдмोрд▓्рдЯ рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े рд▓ोрд╣े рдХा рдПंрдЧрд▓ рдХрд╕ा рдЬाрддा рд╣ै, рдЬिрд╕े рдХ्рд░ॉрд╕-рдЖрд░्рдо рдХрд╣рддे рд╣ैं рдХ्рд░ॉрд╕-рдЖрд░्рдо рдкрд░ рд╣ी рдЗрди्рд╕ुрд▓ेрдЯрд░ рд▓рдЧाрдП рдЬाрддे рд╣ैं। рддрдеा рдЗрди्рд╕ुрд▓ेрдЯрд░ рдкрд░ рд╣ी рддाрд░ рдХो рдХрд╕ा рдЬाрддा рд╣ै

3. рд▓ाрдЗрди рдЗрди्рд╕ुрд▓ेрдЯрд░(Line Insulator)- рдпрд╣ рдк्рд░ाрдп: рдЪीрдиी рдоिрдЯ्рдЯी рдХे рдмрдиे рд╣ोрддे рд╣ैं рдЗрдирдХो рдирдЯ рдмोрд▓्рдЯ рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े рдХ्рд░ॉрд╕-рдЖрд░्рдо рдоें рдХрд╕ рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдпрд╣ рдиिрдо्рди рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд╣ोрддे рд╣ैं

рд▓ाрдЗрди рдЗрди्рд╕ुрд▓ेрдЯрд░

1. рдкिрди рдЗрди्рд╕ुрд▓ेрдЯрд░- рдЗрдирдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рд╕ीрдзी рд▓ाрдЗрди рдоें рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдпрд╣ рдбрдмрд▓ рддрдеा рдЯ्рд░िрдкрд▓ рд╢ेрдб рд╡ाрд▓े рд╣ोрддे рд╣ैं рдбрдмрд▓ рд╢ेрдб рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ 650 рд╡ोрд▓्рдЯ рддрдХ рддрдеा рдЯ्рд░िрдкрд▓ рд╢ेрдб рд╡ाрд▓े рдЗрди्рд╕ुрд▓ेрдЯрд░ рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ 650 рд╡ोрд▓्рдЯ рд╕े рдЕрдзिрдХ рд╡ोрд▓्рдЯेрдЬ рд╡ाрд▓ी рд▓ाрдЗрди рдоें рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै

2. рд╢ैрдХрд▓ рдЗрди्рд╕ुрд▓ेрдЯрд░- рдпрд╣ рдбрдмрд▓ рд╢ेрдб рд╡ाрд▓े рдордЬрдмूрдд рдЗрди्рд╕ुрд▓ेрдЯрд░ рд╣ोрддे рд╣ैं рдЗрдирдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рд╕ाрдоाрди्рдпрддः рд▓ाрдЗрди рдХे рдЕंрддिрдо рдЦंрдмे рдЕрдерд╡ा рдоोреЬ рдкрд░ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдЗрдирдХो рднी рдмोрд▓्рдЯ рдФрд░ рдирдЯ рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े рдХ्рд░ॉрд╕-рдЖрд░्рдо рдкрд░ рдХрд╕ा рдЬाрддा рд╣ै

3. рд╕рд╕्рдкैंрд╢рди рдЗрди्рд╕ुрд▓ेрдЯрд░- рдЕрдзिрдХ рд╡ोрд▓्рдЯेрдЬ рд╡ाрд▓ी рд▓ाрдЗрдиों рдоें рдЗрд╕ рдЗрди्рд╕ुрд▓ेрдЯрд░ рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдпрд╣ рдЗрди्рд╕ुрд▓ेрдЯрд░ рдЕрдзिрдХ рд▓рдо्рдмे рд╣ोрддे рд╣ैं рдЬिрд╕рд╕े рд▓ाрдЗрди рдХा рддाрд░ рдХ्рд░ॉрд╕-рдЖрд░्рдо рд╕े рдкрд░्рдпाрдк्рдд рджूрд░ी рдкрд░ рд░рд╣े

4. рд╕्рдЯे-рдЗрди्рд╕ुрд▓ेрдЯрд░- рдЗрд╕ рдЗрди्рд╕ुрд▓ेрдЯрд░ рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рд╕्рдЯे-рд╡ाрдпрд░ рддрдеा рдЙрдЪ्рдЪ рд╡ोрд▓्рдЯेрдЬ рд▓ाрдЗрди рдХे рдЬोрдб़ рдоें рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдЗрд╕े рд╕्рдЯ्рд░ेрди рдЗрди्рд╕ुрд▓ेрдЯрд░ рднी рдХрд╣рддे рд╣ैं

4. рддाрд░- рд╡िрдж्рдпुрдд рдкाрд░ेрд╖рдг рд▓ाрдЗрди рдоें рдиंрдЧे рддाрд░ рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдП рдЬाрддे рд╣ैं рдпрд╣ рдЕрдзिрдХांрд╢рддः рдХрдИ рддाрд░ों рдХो рдРंрда рдХрд░ рдмрдиाрдП рдЬाрддे рд╣ैं рддाрд░ рдоें рдмрд╣рдиे рд╡ाрд▓ी рдзाрд░ा рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рддाрд░ рдХा рд╡्рдпाрд╕ рд░рдЦा рдЬाрддा рд╣ै

1. рдЗрдХрд╣рд░ा рдиंрдЧा рддांрдмे рдХा рддाрд░- рдЗрд╕рдХा рд╡्рдпाрд╕ 6 SWG рд╕े 8 SWG рддрдХ рд╣ोрддा рд╣ै рдЗрд╕рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ 2 рдХिрд▓ोрд╡ाрдЯ рд▓ोрдб рд╡ाрд▓े рд╕िंрдЧрд▓ рдлेрдЬ рдХे рд▓िрдП рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै

2. ACSR рддाрд░- рдЗрд╕рдоें рдПрдХ рд╕्рдЯीрд▓ рдХे рддाрд░ рдХो рдХрдИ рдПрд▓्рдпुрдоिрдиिрдпрдо рдХे рддाрд░ рдХे рд╕ाрде рдРंрда рдХрд░ рдмрдиाрдпा рдЬाрддा рд╣ै

3. CCSR рддाрд░- рдЗрд╕рдоें рдПрд▓्рдпुрдоिрдиिрдпрдо рдХे рд╕्рдеाрди рдкрд░ рддांрдмे рдХा рддाрд░ рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдЗрдирдХी рддрдирди рд╕ाрдорд░्рде्рдп рдЕрдзिрдХ рд╣ोрддी рд╣ै рдпрд╣ рдмрд╣ुрдд рдЕрдзिрдХ рдоाрди рдХे рдзाрд░ा рдХे рд▓िрдП рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рд╣ोрддे рд╣ैं

5. рд╕्рдЯे-рд░ॉрдб рддрдеा рд╕्рдЯे-рд╡ाрдпрд░- рдЬрдм рд▓ाрдЗрди рдХो рдХिрд╕ी рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдоोрдб़рдиा рд╣ो рдпा рдЕंрддिрдо рдЦрдо्рдмा рд╣ो рддो рд╡рд╣ां рдкрд░ рдЦрдо्рдмें рдкрд░ рдЦिंрдЪाрд╡ рдмрд▓ рд▓рдЧрддा рд╣ै, рдЬिрд╕рд╕े рдЦрдо्рдмा рдЯूрдЯ рдЬाрддा рд╣ै рдЗрд╕рд╕े рдмрдЪрдиे рдХे рд▓िрдП рдЦрдо्рдмें рдХो рд╕्рдЯे-рд░ॉрдб рддрдеा рд╕्рдЯे-рд╡ाрдпрд░ рд╕े рд╕ंрддुрд▓िрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рд╕्рдЯे-рд╡ाрдпрд░ рдк्рд░ाрдп: 8 SWG рдХे рдЪाрд░ рд╕े рд╕ाрдд рд╡ाрдпрд░ рдХो рдРंрда рдХрд░ рдмрдиाрдпा рдЬाрддा рд╣ै рд╕्рдЯे-рд░ॉрдб рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдЕрдзिрдХ рдЦिंрдЪाрд╡ рдХी рджрд╢ा рдоें рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै

6. рдЧाрд░्рдбिंрдЧ- рдЖंрдзी рддूрдлाрди рдпा рдЕрди्рдп рдХिрд╕ी рднी рдХрд░рдгों рд╕े рддाрд░ рдЯूрдЯ рдХрд░ рдиीрдЪे рдЧिрд░ рдЬाрддा рд╣ै рдЬिрд╕рд╕े рдЬाрди-рдоाрд▓ рдХी рд╣ाрдиि рд╣ोрддी рд╣ै рдЗрд╕рд╕े рдмрдЪрдиे рдХे рд▓िрдП рд▓ाрдЗрди рдХे рдиीрдЪे рдЦрдо्рдмों рдоें рдХुрдЫ рд╣рд▓्рдХे рддाрд░ рдЦींрдЪ рджिрдП рдЬाрддे рд╣ैं рдЗрди рддाрд░ों рдХो рдЕрд░्рде рдХрд░ рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдЬрдм рднी рддाрд░ рдЯूрдЯ рдХрд░ рдЧिрд░рддा рд╣ै рддो рдЗрди्рд╣ीं рд╣рд▓्рдХे рддाрд░ों рдкрд░ рд░ुрдХ рдЬाрддा рд╣ै рддрдеा рдЕрд░्рде рдХिрдП рд╣ोрдиे рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рдХोрдИ рд╣ाрдиि рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиा рдирд╣ीं рд░рд╣рддी рд╣ै рднाрд░рддीрдп рд╡िрдж्рдпुрдд рдиिрдпрдо 88 рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╕рднी рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рд╢िрд░ोрдкрд░ि рд▓ाрдЗрди рдкрд░ рдЧाрд░्рдб рд▓рдЧाрдиा рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै рддрдеा рд╕рдб़рдХ, рд░ेрд▓рд╡े, рдирджी, рдирд╣рд░, рдЯेрд▓ीрдлोрди рд▓ाрдЗрди, рднिрди्рди рд╡ोрд▓्рдЯेрдЬ рдХी рд▓ाрдЗрди рдЖрджि рдХो рдЖрд░-рдкाрд░ рдХрд░рдиे рдХी рд╕्рдеिрддि рдоें рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдЧाрд░्рдб рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ोрддी рд╣ै

7. рдХ्рд▓ैрдо्рдк рддрдеा рдирдЯ-рдмोрд▓्рдЯ- рдЗрди्рд╕ुрд▓ेрдЯрд░ рдХो рдХ्рд░ॉрд╕-рдЖрд░्рдо рдкрд░ рдХрд╕рдиे рдХे рд▓िрдП рддрдеा, рдХ्рд░ॉрд╕-рдЖрд░्рдо рдХो рдЦрдо्рдмें рдкрд░ рдХрд╕рдиे рдХे рд▓िрдП рдЗрдирдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै

рд╢िрд░ोрдкрд░ि рд▓ाрдЗрди рдоें рдвीрд▓- рд╣рдо рдЬाрдирддे рд╣ैं рдХि рдХिрд╕ी рднी рдзाрддु рдХा рддाрдкрдоाрди рдмрдв़ाрдпा рдЬाрдП рддो рдзाрддु рдоें рдк्рд░рд╕ाрд░ рд╣ोрддा рд╣ै рдЕрддः рд╢िрд░ोрдкрд░ी рд▓ाрдЗрди рдоें рднी рдЧрд░्рдоी рдХे рджिрдиों рдоें рдпрд╣ рдк्рд░рднाрд╡ рджिрдЦाрдИ рджेрддा рд╣ै рдЬिрд╕рд╕े рддाрд░ों рдХी рд▓рдо्рдмाрдИ рдмрдв़ рдЬाрддी рд╣ै рдФрд░ рдЗрд╕рдХो рдз्рдпाрди рдоें рд░рдЦрдХрд░ рдЬрдм рдЦрдо्рдмों рдкрд░ рддाрд░ рдЦींрдЪें рдЬाрддे рд╣ैं рддो рддाрд░ рдоें рдХुрдЫ рдвीрд▓ рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдЬिрд╕рд╕े рд╡рд╣ рдЬाрдб़े рдХे рджिрдиों рдоें рддрдирдХрд░ рдЯूрдЯ рди рдЬाрдП рдФрд░ рдЗрддрдиा рднी рдвीрд▓ рди рджी рдЬाрдП рдХी рдЧрд░्рдоी рдХे рджिрдиों рдоें рдЖंрдзी-рддूрдлाрди рдЪрд▓рдиे рдкрд░ рдЖрдкрд╕ рдоें рд╢ाрд░्рдЯ рд╣ो рдЬाрдПं । рдЗрд╕рдХे рд▓िрдП рдиिрдо्рди рд╕ूрдд्рд░ рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै

 рдвीрд▓   =            рдк्рд░рддि рдоीрдЯрд░ рддाрд░ рдХा рднाрд░×(рдЦрдо्рдмों рдХा рд╕्рдкैрди рдоीреж рдоें )2

                                     8×рддाрд░ рдХा рддрдирди рдмрд▓ 

рд╡िрдж्рдпुрдд рд╢рдХ्рддि рд▓ाрдЗрди рдХी рдХिрд╕्рдоें-

1. рдиिрдо्рди рд╡ोрд▓्рдЯрддा рд▓ाрдЗрди- 400 рд╡ोрд▓्рдЯ 3-рдлेрд╕ рд╕рд░्рд╡िрд╕ рд▓ाрдЗрди рдиिрдо्рди рд╡ोрд▓्рдЯрддा рд▓ाрдЗрди рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै рдпрд╣ рдиंрдЧे рддाрд░ рдЕрдерд╡ा рдХेрдмрд▓ рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै

2. рдордз्рдп рд╡ोрд▓्рдЯрддा рд▓ाрдЗрди- 11 рдХिрд▓ो рд╡ोрд▓्рдЯ рдХी 3-рдлेрдЬ 3-рддाрд░ рд▓ाрдЗрди рдордз्рдп рд╡ोрд▓्рдЯрддा рд▓ाрдЗрди рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै рдЕрдзिрдХांрд╢рдд: рдпрд╣ рдиंрдЧे рддाрд░ рд╡ाрд▓ी рд╣ोрддी рд╣ै рдХिंрддु рд╡िрд╢ेрд╖ рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпों рдоें рдЗрд╕े рднूрдоिрдЧрдд рдХेрдмрд▓ рдХे рд░ूрдк рдоें рднी рдЦींрдЪा рдЬाрддा рд╣ै

3. рдЙрдЪ्рдЪ рд╡ोрд▓्рдЯрддा рд▓ाрдЗрди- 33 kV, 66 kV, 132 kV рддрдеा 220 kV рд╡ाрд▓ी рд▓ाрдЗрди рдЙрдЪ्рдЪ рд╡ोрд▓्рдЯрддा рд╡ाрд▓ी рд▓ाрдЗрди рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै рдпрд╣ рдЦрдо्рдмों рддрдеा рдЯाрд╡рд░्рд╕ рдкрд░ рд╕्рдеाрдкिрдд рддीрди рдиंрдЧे рддाрд░ों рдХे рд░ूрдк рдоें рд╣ोрддी рд╣ै рдпрд╣ рд▓ाрдЗрди, рд╡िрдж्рдпुрдд् рдЙрдд्рдкाрджрди рдХेрди्рдж्рд░ों рд╕े рдЧ्рд░िрдб-рд╕्рдЯेрд╢рди рддрдеा рд╕рдм-рд╕्рдЯेрд╢рди рдХो рд╡िрдж्рдпुрдд рд╢рдХ्рддि рдЖрдкूрд░्рддि рдХрд░рддी рд╣ै

 

рд╡िрдж्рдпुрдд рд╢рдХ्рддि рдЙрдд्рдкाрджрди(Electric Power Generation)

рд╡िрдж्рдпुрдд рд╢рдХ्рддि рдЙрдд्рдкाрджрди(Electric Power Generation)

           рдЖрдЬ рдХे рдпुрдЧ рдоें рджैрдиिрдХ рдХ्рд░िрдпाрдХрд▓ाрдкों рдоें рд╡िрдж्рдпुрдд рдХा рдмрд╣ुрдд рдмреЬा рдпोрдЧрджाрди рд╣ै। рдЬрд▓ рдЖрдкूрд░्рддि рд╕े рд▓ेрдХрд░ рднोрдЬрди рдкрдХाрдиे, рдП.рд╕ी., рдл्рд░िрдЬ рдЖрджि рдЕрдиेрдХो рдРрд╕े рд╡िрдж्рдпुрдд рдЖрдзाрд░िрдд рдЙрдкрдХрд░рдг рд╣ै рдЬिрдирдХे рдмिрдиा рджैрдиिрдХ рдХ्рд░िрдпाрдХрд▓ाрдкों рдХो рдХрд░рдиा рдЕрдд्рдпрдзिрдХ рдХрдаिрди рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рдЕрдиेрдХ рдпाрддाрдпाрдд рдХे рд╕ाрдзрди, рдХृрд╖ि, рдлैрдХ्рдЯ्рд░ी рдЖрджि рдХे рдХाрдо рд╣ै рдЬो рд╡िрдж्рдпुрдд рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ो рдЧрдпे рд╣ै। рдЗрди рд╕рдм рдХाрд░्рдпों рдХे рд▓िрдП рд╡िрдж्рдпुрдд рд╢рдХ्рддि рдХी рдиिрдпрдоिрдд рдЖрдкूрд░्рддि рдХे рд▓िрдП рдЙрд╕рдХा рдиिрдпрдоिрдд рдЙрдд्рдкाрджрди рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै, рдХ्рдпोрдХिं рд╡िрдж्рдпुрдд рдХा рднрдг्рдбाрд░рдг рдмрд╣ुрдд рд╣ी рдЬрдЯिрд▓ рдФрд░ рдЦрд░्рдЪीрд▓ी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╣ै।

рд╡िрдж्рдпुрдд् рдЙрдд्рдкाрджрди рдХी рдк्рд░рдоुрдЦ рд╡िрдзिрдпाँ-

1. рдЬрд▓ рд╡िрдж्рдпुрдд рд╕ंрдпрди्рдд्рд░,          2. рдКрд╖्рдоा рд╡िрдж्рдпुрдд рд╕ंрдпрди्рдд्рд░,

3. рд╕ौрд░ рдКрд░्рдЬा рд╕ंрдпрди्рдд्рд░,             4. рдЖрдгрд╡िрдХ рд╢рдХ्рддि рд╕ंрдпрди्рдд्рд░,

5. рдкрд╡рди рдКрд░्рдЬा рд╕ंрдпрди्рдд्рд░

рд╡िрдж्рдпुрдд рд╢рдХ्рддि рдЙрдд्рдкाрджрди рдКрд░्рдЬा рдХे рд╢्рд░ोрдд-

рдКрд░्рдЬा рд╢्рд░ोрддों рдХो рджो рд╡рд░्рдЧों рдоें рдмाрдЯा рдЧрдпा рд╣ै।

1. рдкाрд░рдо्рдкрд░िрдХ рдКрд░्рдЬा рд╢्рд░ोрдд-  

1. рд▓рдХреЬी,            2. рдХोрдпрд▓ा,           3. рдкेрдЯ्рд░ाрд▓िрдпрдо,   

4. рдкрд░рдоाрдгрд╡िрдХ рдКрд░्рдЬा    5. рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рдЧैрд╕

2. рдЕрдкाрд░рдо्рдкрд░िрдХ рдКрд░्рдЬा рд╢्рд░ोрдд-

1. рд╕ूрд░्рдп рдХा рдк्рд░рдХाрд╢,          2. рдкрд╡рди рдКрд░्рдЬा,        3. рдЬ्рд╡ाрд░-рднाрдЯा,

4. рдЬрд▓ рдк्рд░рд╡ाрд╣,        5. рдЬрд▓ рд╡ाрд╖्рдк,         6. рдЬैрд╡िрдХ рдИрдзрди,

рдк्рд░рдХृрддि рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдКрд░्рдЬा рд╢्рд░ोрддों рдХो рддीрди рд╡рд░्рдЧों рдоें рдмाрдЯा рдЧрдпा рд╣ै।

1. рдаोрд╕ рдИंрдзрди:- рд▓рдХрдб़ी, рдХोрдпрд▓ा рддрдеा рдХुрдЫ рдЕрди्рдп рдЦрдиिрдЬ рдкрджाрд░्рде, рдХुрдЫ рдЬैрд╡िрдХ рдИंрдзрди рдЖрджि рдаोрд╕ рдИंрдзрди рдХी рд╢्рд░ेрдгी рдоें рдЖрддे рд╣ै

рд▓ाрдн-

1. рдЗрдирдХा рднंрдбाрд░рдг рдЦुрд▓े рд╕्рдеाрдиों рдоें рднी рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै 

2. рдЗрдирдХा рдкрд░िрд╡рд╣рди рд╕ुрдЧрдо рд╣ोрддा рд╣ै

3. рдЗрдирдХी рдЙрдд्рдкाрджрди рд▓ाрдЧрдд рдХрдо рд╣ोрддी рд╣ै

4. рдЗрдирдоें рд╡िрд╕्рдлोрдЯ рд╣ोрдиे рдХी рд╕рдо्рднाрд╡рдиा рдХрдо рд╣ोрддी рд╣ै

рд╣ाрдиिрдпां-

1. рдЗрдирдХी рдХैрд▓ोрд░ीрдлिрдХ рдоाрди рдХाрдо рд╣ोрддा рд╣ै

2. рдЬрд▓ाрдиे рдХे рдмाрдж рдЕрдзिрдХ рдоाрдд्рд░ा рдоें рд░ाрдЦ рдмрдЪ рдЬाрддी рд╣ै

3. рдЬрд▓ाрдиे рдкрд░ рдк्рд░рджूрд╖рдг рдЕрдзिрдХ рд╣ोрддा рд╣ै

4. рдЬрд▓ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдкрд░्рдпाрдк्рдд рдСрдХ्рд╕ीрдЬрди рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ोрддी рд╣ै

2. рдж्рд░рд╡ीрдп рдИंрдзрди:- рдкेрдЯ्рд░ोрд▓, рдбीрдЬрд▓, рдХेрд░ोрд╕ीрди, рд╕्рдк्рд░िрдЯ, рдЕрд▓्рдХोрд╣рд▓, рдХोрд▓рддाрд░ рдЖрджि рдж्рд░рд╡ीрдп рдИंрдзрди рд╣ोрддे рд╣ै

рд▓ाрдн-

1. рдЗрдирдХा рдХैрд▓ोрд░ीрдлिрдХ рдоाрди, рдаोрд╕ рдИंрдзрди рдХी рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рдЕрдзिрдХ рд╣ोрддा рд╣ै

2. рдЗрдирдХा рджрд╣рди рд╕рд░рд▓ рд╣ोрддा рд╣ै

3. рджрд╣рди рдХे рдмाрдж рд░ाрдЦ рдЖрджि рд╢ेрд╖ рдирд╣ी рдмрдЪрддे рд╣ै

4.рдЗрдирдХा рднрдг्рдбाрд░рдг рдЯैंрдХो рдоें рд╕ुрдЧрдорддा рд╕े рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै

рд╣ाрдиिрдпाँ-

1. рдаोрд╕ рдХी рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рдЗрдирдХा рдоूрд▓्рдп рдЕрдзिрдХ рд╣ोрддा рд╣ै

2. рдЕрдзिрдХ рдЬ्рд╡рд▓рдирд╢ीрд▓ рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг рдЗрдирдХा рднрдг्рдбाрд░рдг рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рд╕्рдеाрдиों рдкрд░ рд╣ी рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै

3. рд╡ाрд╖्рдкрд╢ीрд▓ рд╣ोрдиे рдХाрд░рдг рдЗрдирдХो рдмंрдж рдЯैंрдХो рдоें рд╣ी рд░рдЦा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै

3. рдЧैрд╕ीрдп рдИंрдзрди:- рдПрд▓.рдкी.рдЬी., рд╕ी.рдПрди.рдЬी. рд╣ाрдЗрдб्рд░ोрдЬрди, рдмाрдпो рдЧैрд╕, рдХोрд▓-рдЧैрд╕, рдПрд╕िрдЯिрд▓ीрди рдЖрджि рдЧैрд╕ीрдп рдИंрдзрди рд╣ै

рд▓ाрдн-

1. рдЗрдирдХा рдХैрд▓ोрд░ीрдлिрдХ рдоाрди рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рд╣ोрддा рд╣ै

2. рдЗрдирдХा рджрд╣рди рд╕рдмрд╕े рд╕рд░рд▓ рд╣ोрддा рд╣ै

3. рджрд╣рди рдХे рдмाрдж рдХोрдИ рд░ाрдЦ рдирд╣ी рдмрдЪрддा рд╣ै

рд╣ाрдиिрдпाँ-

1. рдЗрдирдХा рднрдг्рдбाрд░рдг рдЕрдкेрдХ्рд╖ाрдХृрдд рд╕рдмрд╕े рдХрдаिрди рд╣ोрддा рд╣ै, рдХ्рдпोंрдХि рдЗрдирдХो рдЙрдЪ्рдЪ рджाрдм рдкрд░ рд░рдЦा рдЬाрддा рд╣ै

2. рдЕрдд्рдпрдзिрдХ рдЬ्рд╡рд▓рдирд╢ीрд▓ рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг рдЗрдирдХा рднрдг्рдбाрд░рдг рдЖрдЧ рд╕े рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рд╕्рдеाрдиों рдкрд░ рд╣ी рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै

рд╡िрднिрди्рди рдКрд░्рдЬा рд╢्рд░ोрддों рд╕े рд╡िрдж्рдпुрдд рдХा рдЙрдд्рдкाрджрди

рдмрд╣ुрдд рдЕрдзिрдХ рдоाрдд्рд░ा(рд╡्рдпाрдкाрд░िрдХ рд╕्рддрд░ рдкрд░) рдоें рд╡िрдж्рдпुрдд рдХा рдЙрдд्рдкाрджрди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдоुрдЦ्рдпрддः рдЕрд▓्рдЯрд░рдиेрдЯрд░ рдХे рд╕ाрде рдХिрд╕ी рдк्рд░ाрдЗрдо рдоूрд╡рд░ рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдХिрди्рддु рдХुрдЫ рдЬрдЧрд╣ों рдкрд░ рд╕ोрд▓рд░ рдкॉрд╡рд░(рд╕ौрд░ рдКрд░्рдЬा) рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рд╕ीрдзे рддौрд░ рдкрд░ рд╡िрдж्рдпुрдд рдЙрдд्рдкाрджрди рдХे рд▓िрдП рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рд╡िрдж्рдпुрдд рдЙрдд्рдкाрджрди рдХे рд▓िрдП рдЕрд▓्рдЯрд░рдиेрдЯрд░ рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░рддे рд╕рдордп рдк्рд░ाрдЗрдо-рдоूрд╡рд░ рдХे рддौрд░ рдкрд░ рдЬिрд╕ рдКрд░्рдЬा рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рдЙрд╕ी рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдЙрд╕ рдкॉрд╡рд░ рд╕्рдЯेрд╢рди рдХा рдиाрдо рд░рдЦा рдЬाрддा рд╣ै। рдЬैрд╕े рдЬрдм, рдЬрд▓ рдКрд░्рдЬा рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рддो рдЙрд╕े рд╣ाрдЗрдб्рд░ो-рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░िрдХ рдкॉрд╡рд░ рд╕्рдЯेрд╢рди(рдЬрд▓-рд╡िрдж्рдпुрдд рд╢рдХ्рддि рдЙрдд्рдкाрджрди рд╕ंрдпрди्рдд्рд░), рдкрд░рдоाрдгु рдКрд░्рдЬा рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рддो рдЙрд╕े рдкрд░рдоाрдгрд╡िрдХ-рд╡िрдж्рдпुрдд рд╢рдХ्рддि рдЙрдд्рдкाрджрди рд╕ंрдпрди्рдд्рд░ рдХрд╣рддे рд╣ै рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╕े рдпे рд╡िрднिрди्рди рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд╣ोрддे рд╣ै।

1. рд╣ाрдЗрдб्рд░ो-рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░िрдХ рдкॉрд╡рд░ рд╕्рдЯेрд╢рди(рдЬрд▓ рд╡िрдж्рдпुрдд рдкрд░िрдпोрдЬрдиा)

2. рд╕्рдЯीрдо рдкॉрд╡рд░ рд╕्рдЯेрд╢рди/ рдерд░्рдорд▓ рдкॉрд╡рд░ рд╕्рдЯेрд╢рди

3. рдбीрдЬрд▓ рдкॉрд╡рд░ рд╕्рдЯेрд╢рди

4. рдкрд░рдоाрдгु рдкॉрд╡рд░ рд╕्рдЯेрд╢рди

5. рд╕ौрд░ рдКрд░्рдЬा рдкॉрд╡рд░ рд╕्рдЯेрд╢рди

6. рдкрд╡рди рдКрд░्рдЬा рдкॉрд╡рд░ рд╕्рдЯेрд╢рди

7. рдЬ्рд╡ाрд░-рднाрдЯा рдКрд░्рдЬा рдкॉрд╡рд░ рд╕्рдЯेрд╢рди

8. рднू-рддाрдк рдКрд░्рдЬा рдкॉрд╡рд░ рд╕्рдЯेрд╢рди

рдиोрдЯ- рд▓рдЧрднрдЧ рд╕рднी рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдкॉрд╡рд░ рд╕्рдЯेрд╢рдиों рдоें рдЕрд▓्рдЯрд░рдиेрдЯрд░ рд╕े рд╣ी рд╡िрдж्рдпुрдд рдкैрджा рдХी рдЬाрддी рд╣ै рдмрд╕ рдЕрд▓्рдЯрд░рдиेрдЯрд░ рдХो рдШुрдоाрдиे рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рдпुрдХ्рдд рдк्рд░ाрдЗрдо-рдоूрд╡рд░ рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд╣ोрддे рд╣ै

1. рд╣ाрдЗрдб्рд░ो-рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░िрдХ рдкॉрд╡рд░ рд╕्рдЯेрд╢рди:- рдРрд╕े рдкॉрд╡рд░ рд╕्рдЯेрд╢рди рдЬिрд╕рдоे рдкाрдиी рдХि рд╕्рдеिрддिрдЬ рдКрд░्рдЬा рдХो рд╡िрдж्рдпुрдд рдКрд░्рдЬा рдоें рдмрджрд▓ा рдЬाрддा рд╣ै, рдЙрд╕े рд╣ाрдЗрдб्рд░ो-рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░िрдХ рдкॉрд╡рд░ рд╕्рдЯेрд╢рди рдХрд╣рддे рд╣ै।

     рдЗрд╕рдоें рдирджी рдЖрджि рдХे рдкाрдиी рдХो рдмांрдз рдмрдиाрдХрд░ рдЗрдХрда्рдаा рдХрд░ рд▓िрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рдлिрд░ рдЗрд╕ рдкाрдиी рдХो рдЯрд░рдмाрдЗрди рдХे рдм्рд▓ेрдб рдкрд░ рдЧिрд░ाрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЬिрд╕рд╕े рдЯрд░рдмाрдЗрди рдШुрдордиे рд▓рдЧрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдЯрд░рдмाрдЗрди рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े рдЕрд▓्рдЯрд░рдиेрдЯрд░ рдХो рдШुрдоाрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдФрд░ рд╡िрдж्рдпुрдд рдХा рдЙрдкाрджाрди рд╢ुрд░ु рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдоे рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпे рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рдЕрд▓्рдЯрд░рдиेрдЯрд░ рдХी рдШूрд░्рдгрди рдЧрддि рдмрд╣ुрдд рдХрдо рд╣ोрддी рд╣ै рдЬिрд╕рдХे рдХाрд░рдг рдЗрд╕рдоें рдкोрд▓्рд╕ рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рдЕрдзिрдХ рд░рдЦा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдоें рдмांрдз рдЗрдд्рдпाрджि рдоें рдк्рд░ाрдо्рднिрдХ рд▓ाрдЧрдд рдмрд╣ुрдд рдЕрдзिрдХ рд╣ोрддा рд╣ै, рдХिрди्рддु рдПрдХ рдмाрд░ рдмрди рдЬाрдиे рдХे рдмाрдж рд╡िрдж्рдпुрдд рдХा рдЙрдд्рдкाрджрди рд▓ाрдЧрдд рдмрд╣ुрдд рдХрдо рд╣ोрддा рд╣ै рдЗрд╕рд▓िрдП рдЗрд╕ рдкॉрд╡рд░ рд╕्рдЯेрд╢рди рдХो рд╕рдмрд╕े рдЙрдд्рддрдо рдоाрдиा рдЧрдпा рд╣ै।

рдЬрд▓ рд╡िрдж्рдпुрдд рд╕ंрдпрди्рдд्рд░ो рдХा рд╡рд░्рдЧीрдХрд░рдг

1. рдЬрд▓-рдк्рд░рд╡ाрд╣ рдиिрдпрдорди рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд:-

1. рдкोрдЦрд░(Pond) рд░рд╣िрдд,      2. рдкोрдЦрд░(Pond) рд╕рд╣िрдд,      3. рдЬрд▓рд╢्рд░ोрдд рдпुрдХ्рдд рд╕ंрдпрди्рдд्рд░

2. рд▓ोрдб рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░:-

1. рдоूрд▓ рд▓ोрдб рд╕ंрдпрди्рдд्рд░,       2. рдкрдо्рдк рднрдг्рдбाрд░рдг рд╕ंрдпрди्рдд्рд░,         3. рдкीрдХ рд▓ोрдб рд╕ंрдпрди्рдд्рд░

3. рд╢ीрд░्рд╖ рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░:-

1. рдиिрдо्рди рд╢ीрд░्рд╖ рд╕ंрдпрди्рдд्рд░,      2. рдЙрдЪ्рдЪ рд╢ीрд░्рд╖ рд╕ंрдпрди्рдд्рд░,               3. рдордз्рдпрдо рд╢ीрд░्рд╖ рд╕ंрдпрди्рдд्рд░

1. рдкोрдЦрд░ рд░рд╣िрдд:- рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд╕ंрдпрди्рдд्рд░ो рдоें рдкाрдиी рдХो рдЗрдХрда्рдаा рдХрд░рдиे рдХी рд╕ुрдмिрдзा рдирд╣ी рд╣ोрддी рд╣ै। рдпे рддрднी рдХाрд░्рдп рдХрд░рддे рд╣ै рдЬрдм рдирджी рдоें рдкाрдиी рдХा рдк्рд░рд╡ाрд╣ рд╣ोрддा рд╣ै। рдирджी рдоें рдкाрдиी рдХा рдк्рд░рд╡ाрд╣ рдХрдо рд╣ोрддा рд╣ै рддो рдЗрд╕ рд╕ंрдпрди्рдд्рд░ рдХी рдХ्рд╖рдорддा рдХрдо рд╣ोрддी рд╣ै। рдЬрдмрдХि рдЕрдзिрдХ рдЬрд▓ рдк्рд░рд╡ाрд╣ рдХी рджрд╢ा рдоें рдЬिрддрдиा рд▓ोрдб рд╣ोрдЧा рдЙрддрдиा рд╣ी рд╡िрдж्рдпुрдд рдХा рдЙрдд्рдкाрджрди рд╣ोрдЧा рдмाрдХी рдкाрдиी рд╡्рдпрд░्рде рдЪрд▓ा рдЬाрдпेрдЧा।

2. рдкोрдЦрд░ рд╕рд╣िрдд:- рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд╕ंрдпрди्рдд्рд░ो рдоें рдкाрдиी рдХो рдЗрдХрда्рдаा рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдкोрдЦрд░ों рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рд╣ोрддी рд╣ै। рдЗрд╕рдоें рд╕рдордп рдХे рд╕ाрде рдЙрдд्рдкрди्рди рд▓ोрдб рдЕрд╕्рдеिрд░рддा рдХा рдз्рдпाрди рд░рдЦा рдЬाрддा рд╣ै।  рдЗрд╕рдоें рдЬिрддрдиे рд▓ोрдб рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ोрддी рд╣ै рдЙрддрдиा рд╣ी рд╡िрдж्рдпुрдд рдХा рдЙрдд्рдкाрджрди рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।

3. рдЬрд▓ाрд╢рдп рдпुрдХ्рдд рд╕ंрдпрди्рдд्рд░:- рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд╕ंрдпрди्рдд्рд░ो рдоें рдмрд╣ुрдд рдмреЬे рдкैрдоाрдиे рдкрд░ рдкाрдиी рдХो рдмांрдз рдмрдиाрдХрд░ рдЗрдХрда्рдаा рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдоें рдкाрдиी рдХा рдк्рд░рд╡ाрд╣ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддाрдиुрд╕ाрд░ рд░рдЦा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдоें рднी рдЬीрддрдиे рд▓ोрдб рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ोрддी рд╣ै рдЙрддрдиा рд╣ी рд╡िрдж्рдпुрдд рдХा рдЙрдд्рдкाрджрди рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।

4. рдоूрд▓ рд▓ोрдб рд╕ंрдпрди्рдд्рд░:-

5. рдкीрдХ рд▓ोрдб рд╕ंрдпрди्рдд्рд░:-

6. рдкрдо्рдк рднрдг्рдбाрд░рдг рд╕ंрдпрди्рдд्рд░:- рдпрд╣ рдПрдХ рдРрд╕ा рд╕ंрдпрди्рдд्рд░ рд╣ोрддा рд╣ै рдЬिрд╕рдоे рдкीрдХ-рд▓ोрдб рдЕрд╡рдзि рдоें рд╡िрдж्рдпुрдд рд╢рдХ्рддि рдЙрдд्рдкाрджрди рдХे рд▓िрдП рдЬрд▓ рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рддрдеा рдкाрдиी рдХो рдЬрд▓-рддрд▓ рдкोрдЦрд░ рдоें рдЗрдХрда्рдаा рдХрд░ рд▓िрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдСрдл рдкीрдХ рдЕрд╡рдзि рдоें рдпрд╣ी рдкाрдиी рдкрдо्рдк рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╢ीрд░्рд╖ рдЬрд▓ рдкोрдЦрд░ рдоें рдкрд╣ुрдЪाрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рдЬिрд╕рд╕े рдкीрдХ-рдЕрд╡рдзि рдоें рдпрд╣ी рдкाрдиी рдлिрд░ рд╕े рд╡िрдж्рдпुрдд рд╢рдХ्рддि рдЙрдд्рдкाрджрди рдХे рд▓िрдП рдЙрдкрдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै

7. рдиिрдо्рди рд╢ीрд░्рд╖ рд╕ंрдпрди्рдд्рд░:- рдЬрдм рдЬрд▓ рд╢ीрд░्рд╖ 30 рдоीрдЯрд░ рд╕े рдХрдо рд╣ोрддा рд╣ै, рддो рдиिрдо्рди рд╢ीрд░्рд╖ рд╕ंрдпрди्рдд्рд░ рдХрд╣рд▓рддा рд╣ै। рдЗрд╕рдоें рдкोрдЦрд░ рд╕े рдкाрдиी рдХो рд╕ीрдзे рд╣ी рдкेрди-рд╕्рдЯॉрдХ рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े рдЯрд░рдмाрдЗрди рддрдХ рднेрдЬा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдоें рдк्рд░рд╡ाрд╣ рдпुрдХ्рдд рдЯैंрдХ рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рдирд╣ी рд╣ोрддी рд╣ै।

8. рдордз्рдпрдо рд╢ीрд░्рд╖ рд╕ंрдпрди्рдд्рд░:- рдЗрдирдХा рд╢ीрд░्рд╖ 30 рдоीреж рд╕े 100рдоीреж рдХे рдордз्рдп рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдоें рдкोрдЦрд░ рд╕े рдЯрд░рдмाрдЗрди рддрдХ рдкाрдиी рд▓े рдЬाрдиे рдХे рд▓िрдП рдкेрди-рд╕्рдЯॉрдХ рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।

9. рдЙрдЪ्рдЪ рд╢ीрд░्рд╖ рд╕ंрдпрди्рдд्рд░:- 100 рдоीрдЯрд░ рд╕े рдЕрдзिрдХ рд╢ीрд░्рд╖ рдкрд░ рдк्рд░рдЪाрд▓िрдд рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рд╕ंрдпрди्рдд्рд░ рдЙрдЪ्рдЪ рд╢ीрд░्рд╖ рд╕ंрдпрди्рдд्рд░ рдХी рд╢्рд░ेрдгी рдоें рдЖрддे рд╣ै। рдЗрдирдоे рдоुрдЦ्рдп рдЬрд▓ рд╢्рд░ोрдд рд╕े рд╕ुрд░ंрдЧ рдж्рд╡ाрд░ा рдЬрд▓, рдк्рд░рд╡ाрд╣ рдпुрдХ्рдд рдЯैंрдХ рдоें рд▓ाрдпा рдЬाрддा рд╣ै рддрдеा рдЗрд╕рд╕े рдкेрди-рд╕्рдЯॉрдХ рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдкाрдиी рдЯрд░рдмाрдЗрди рддрдХ рднेрдЬा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдоें рд╕ाрдоाрди्рдпрддः рдл्рд░ांрд╕िрд╕ рдЯрд░рдмाрдЗрди рдЕрдерд╡ा рдкेрд▓्рдЯрди-рд╡्рд╣ीрд▓ рдЯрд░рдмाрдЗрди рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।

2. рдерд░्рдорд▓ рдкॉрд╡рд░ рд╕्рдЯेрд╢рди:- рдЗрд╕ рдкॉрд╡рд░ рд╕्рдЯेрд╢рди рдоें рд╡िрдж्рдпुрдд рдХा рдЙрдд्рдкाрджрди рджो рдЪрд░рдгों рдоें рд╣ोрддा рд╣ै। рдкрд╣рд▓ा- рдмाрдпрд▓рд░ рд╣ाрдЙрд╕ рдоें рд╕्рдЯीрдо рдмрдиाрдиा, рджूрд╕рд░ा- рдЬрдирд░ेрдЯрд░ рд░ूрдо рдоें рд╡िрдж्рдпुрдд рдХा рдЙрдд्рдкाрджрди

          рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рдХोрдпрд▓े рдХो рдЬрд▓ाрдХрд░ рдмाрдпрд▓рд░ рдоें рдкाрдиी рдЧрд░्рдо рдХрд░рдХे рднाрдк рдоें рдмрджрд▓ा рдЬाрддा рд╣ै। рдлिрд░ рднाрдк рдХो рд╕ुрдкрд░-рд╣ीрдЯрд░ рдХि рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े рдЕрдзिрдХ рджрдмाрдм рдкрд░ рд▓ाрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдлिрд░ рдЗрд╕ рднाрдк рдХो рдЯрд░рдмाрдЗрди рдХि рдм्рд▓ेрдб рдкрд░ рдЫोреЬा рдЬाрддा рд╣ै, рдЬिрд╕рд╕े рдЯрд░рдмाрдЗрди рдШुрдордиे рд▓рдЧрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдЯрд░рдмाрдЗрди рдХो рдЕрд▓्рдЯрд░рдиेрдЯрд░ рдХे рд▓िрдП рдк्рд░ाрдЗрдо рдоूрд╡рд░ рдХी рддрд░рд╣ рдЙрдкрдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЕрд▓्рдЯрд░рдиेрдЯрд░ рдХे рдШुрдордиे рд╕े рд╡िрдж्рдпुрдд рдХा рдЙрдд्рдкाрджрди рд╣ोрдиे рд▓рдЧрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рд╡िрдж्рдпुрдд् рдХो рдЖрдЧे рд╕рд░्рдХिрдЯ-рдм्рд░ेрдХрд░ рд╕े рдЬोреЬा рдЬाрддा рд╣ै рддрдеा рдЖрдЧे рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддाрдиुрд╕ाрд░ рдЙрдкрдпोрдЧ рдХे рд▓िрдП рднेрдЬा рдЬाрддा рд╣ै। рдРрд╕े рдкॉрд╡рд░ рд╕्рдЯेрд╢рди рдЙрд╕ी рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдмрдиाрдпे рдЬाрддे рд╣ै рдЬрд╣ाँ рдХोрдпрд▓े рдФрд░ рдкाрдиी рдХि рдЙрдкрд▓рдм्рдзрддा рд╣ो।

рддाрдк рд╡िрдж्рдпुрдд् рд╕ंрдпрди्рдд्рд░ рдХे рднाрдЧ-

1. рдмॉрдпрд▓рд░- рдмॉрдпрд▓рд░ рдХे рдЕрди्рджрд░ рдИंрдзрди рдХो рдЬрд▓ाрдХрд░ рдкाрдиी рдХो рднाрдк рдоें рдмрджрд▓ा рдЬाрддा рд╣ै।

2. рд╕ुрдкрд░-рд╣ीрдЯрд░- рдЗрд╕рдоें рднाрдк рдХो рдЙрдЪ्рдЪ рджाрдм рдкрд░ рд▓ाрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рддрдеा рдЖрд░्рдж्рд░ рднाрдк рдХो рд╢ुрд╖्рдХ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।

3. рднाрдк рдЯрд░рдмाрдЗрди- рдЙрдЪ्рдЪ рддाрдк рддрдеा рджाрдм рдХी рднाрдк рдХो рднाрдк рдЯрд░рдмाрдЗрди рдХी рдм्рд▓ेрдбों рдкрд░ рдЫोреЬा рдЬाрддा рд╣ै, рдЬिрд╕рд╕े рдЯрд░рдмाрдЗрди рдШूрдордиे рд▓рдЧрддा рд╣ै।

4. рдЕрд▓्рдЯрд░рдиेрдЯрд░- рдЯрд░рдмाрдЗрди рдХी рдШूрд░्рдгрди рдЧрддि рдХो рдЕрд▓्рдЯрд░рдиेрдЯрд░ рдкрд░ рдЖрд░ोрдкिрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЕрд▓्рдЯрд░рдиेрдЯрд░ рдШूрд░्рдгीрдп рдКрд░्рдЬा рдХो рд╡िрдж्рдпुрдд рдКрд░्рдЬा рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддिрдд рдХрд░рддा рд╣ै।

5. рдХрдг्рдбेрди्рд╕рд░- рдЯрд░рдмाрдЗрди рдоें рд╕े рднाрдк рдиिрдХрд▓рдХрд░ рдХрдг्рдбेрди्рд╕рд░ рдоें рдЬाрддा рд╣ै। рдЬрд╣ां рднाрдк рдХो рдардг्рдбा рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рдЬिрд╕рд╕े рднाрдк рдкुрдиः рдкाрдиी рдоें рдмрджрд▓ рдЬाрддा рд╣ै рдФрд░ рдЗрд╕ी рдкाрдиी рдХो рджोрдмाрд░ा рдкंрдк рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े рдмॉрдпрд▓рд░ рдоें рднेрдЬा рдЬाрддा рд╣ै।

6. рдЗрдХрдиोрдоाрдЗрдЬрд░- рдЗрд╕рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдмॉрдпрд▓рд░ рдХी рджрдХ्рд╖рддा рдХो рдмреЭाрдиे рдХे рд▓िрдП рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдмॉрдпрд▓рд░ рд╕े рдиिрдХाрд▓рдиे рд╡ाрд▓ी рдЧрд░्рдо рдЧैрд╕ों рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░рдХे рдмॉрдпрд▓рд░ рдоें рднेрдЬे рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рдкाрдиी рдХो рдЧрд░्рдо рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।

рд╡िрдж्рдпुрдд рд╢рдХ्рддि рдЙрдд्рдкाрджрди

3. рдбीрдЬрд▓ рд╡िрдж्рдпुрдд рдкॉрд╡рд░ рд╕्рдЯेрд╢рди:- рдЗрд╕рдоे рдк्рд░ाрдЗрдо-рдоूрд╡рд░ рдХे рд▓िрдП рдЯрд░рдмाрдЗрди рдХे рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдбीрдЬрд▓ рдЗंрдЬрди рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдпрд╣ рд╢рдХ्рддि рд╕ंрдпрди्рдд्рд░ рд╕ाрдзाрд░рдгрддрдпा рдЫोрдЯा рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрдирдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдЙрд╕ी рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рдЬрд╣ाँ рдкрд░ рд╡िрдж्рдпुрдд рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ोрддी рд╣ै рддрдеा рдЖрдкाрддрдХाрд▓ीрди рд╡िрдж्рдпुрдд рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ोрддी рд╣ै। рдЬैрд╕े- рд░ेрдЧिрд╕्рддाрди, рдпुрдж्рдз-рд╕्рдерд▓, рдХैрдо्рдкों, рд╢ाрджी-рд╡िрд╡ाрд╣ рдЖрджि рдбीрдЬрд▓ рдорд╣ंрдЧा рддрдеा рд╕ीрдоिрдд рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг рдЗрдирдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдмрд╣ुрдд рдЦрд░्рдЪीрд▓ा рд╣ोрддा рд╣ै।

4. рдкрд░рдоाрдгु рдкॉрд╡рд░ рд╕्рдЯेрд╢рди:- рдЗрд╕ рдкॉрд╡рд░ рд╕्рдЯेрд╢рди рдоें рдкрд░рдоाрдгु рдКрд░्рдЬा рд╕े рд╡िрдж्рдпुрдд рдКрд░्рдЬा рдмрдиाрдпी рдЬाрддी рд╣ै। рдЗрд╕рдоें рдпूрд░ेрдиिрдпрдо рдЬैрд╕े рд░ेрдбिрдпोрдзрд░्рдоी рдкрджाрд░्рде рдХे рд╕ंрд▓рдпрди рд╕े рдКрд░्рдЬा рдк्рд░ाрдк्рдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдКрд░्рдЬा рд╕े рдкाрдиी рдХो рдЧрд░्рдо рдХрд░рдХे рднाрдк рдмрдиाрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рдлिрд░ рднाрдк рдХो рдЯрд░рдмाрдЗрди рдм्рд▓ेрдб рдкрд░ рдЫोреЬा рдЬाрддा рд╣ै। рдЬिрд╕рд╕े рдЯрд░рдмाрдЗрди рдШुрдордиे рд▓рдЧрддा рд╣ै। рдпрд╣ рдЯрд░рдмाрдЗрди рдЕрд▓्рдЯрд░рдиेрдЯрд░ рдХे рд▓िрдП рдк्рд░ाрдЗрдо-рдоूрд╡рд░ рдХा рдХाрд░्рдп рдХрд░рддा рд╣ै।